Peter la S. droomt van leven zonder angst

Heel rijk worden; dat was het levensdoel van Peter la S. Zijn ex-vriendin Marion, die zes jaar met hem samenwoonde, twijfelde niet toen de politie haar vroeg de kroongetuige in het liquidatieproces te typeren.

‘Ik denk dat bij Peter alles om geld draait. Hij was altijd bezig met die ene grote klapper, verzon dingen om snel rijk te worden. Peter had het idee dat hij veel geld nodig had om een rustig leven te leiden.’

La S. droomt al heel lang van een toekomst zonder angst voor de politie of wraakzuchtige criminelen. Hij wil niet als ‘loonslaaf’ werken voor een baas, heeft hij gezegd.

Nieuwe identiteit
Zo’n toekomst lijkt in zicht. De kroongetuige in het strafproces over liquidaties in de onderwereld krijgt naar verluidt een miljoen euro om met een nieuwe identiteit onder te duiken in het buitenland. Met dit geld moet hij zijn eigen veiligheidsmaatregelen betalen. Hij wordt gehaat in de onderwereld.

Advocaten van medeverdachten vragen het OM vandaag opheldering in de rechtszaal. Ze spreken van een ‘gekochte’ getuigenverklaring. ‘La S. is een junk die alles doet voor geld’, zegt strafpleiter Jan-Hein Kuijpers.

De kroongetuige blowde en dronk veel, zo blijkt uit verklaringen van zijn ex-vriendin Marion. De oud-medewerkster van de reclassering had tussen 1997 en 2003 een relatie met La S.

Heel lui
‘Ik heb hem onderhouden. Peter was heel lui, hij wilde niet werken. Hij dronk een fles whisky per dag, rookte drie joints en huurde drie videofilms. Verder deed hij niets.’

Dat La S. in de hasjhandel zat, merkte ze niet. Af en toe deed hij een halfslachtige poging om legaal werk te zoeken. Maar overal vertrok hij na een conflict over geld. Een studie maatschappijleer op hbo-niveau brak hij af toen hij ontdekte dat zijn strafblad een carrière als leraar in de weg stond.

Handig is haar ex-vriend wel, en vrij intelligent. ‘Peter was altijd dingen aan het uitvinden en ging ermee naar een patentbureau. Ze (La S. en een vriend, red.) hadden bijvoorbeeld een keer iets bedacht over een fiets waar een kinderfietsje aan gekoppeld kon worden, of zo. Uiteindelijk heeft dit meer geld gekost dan het heeft opgeleverd.’

Het privéleven van de kroongetuige is volgens het OM niet relevant voor het liquidatieproces, omdat het draait om de betrouwbaarheid van zijn verklaringen. Zijn verhaal is na onderzoek op meerdere punten bevestigd, menen de aanklagers. Het karakter van de kroongetuige zou niet ter zake doen. Maar advocaten vinden dat verklaringen van een leugenachtige crimineel extra kritisch moeten worden beoordeeld.

Giuseppe
La S. is geboren in Rotterdam in 1964, als zoon van een Italiaanse vader en een Nederlandse moeder. Van oorsprong heet hij Giuseppe maar zijn roepnaam is Peter (Pino voor sommige Italiaanse intimi).

Over zijn prille jeugd is weinig bekend. Familieleden werken niet mee aan interviews. Volgens ex-vriendinnen heeft La S. het zwaar gehad vroeger, omdat zijn vader gewelddadig was. ‘Peter heeft geen leuke jeugd gehad’, zei Marion in februari tijdens een verhoor bij de onderzoeksrechter.

Als jonge puber koos La S. voor een carrière in de misdaad. ‘Ik ben vanaf mijn 13de jaar in meer of mindere mate crimineel’, zei hij tijdens een verhoor. ‘Het is het enige leven dat ik ken.’ Hij begon met diefstalletjes en inbraken. Zijn eerste veroordeling volgde op zijn 17de. Daarna begon hij met gewelddadige overvallen.

Op uitgelekte foto’s is te zien dat La S. een open, vriendelijk gezicht heeft. Hij had diverse vriendinnen. In 1992 verwekte hij een zoon bij een vrouw met wie hij drie jaar een ‘knipperlichtrelatie’ had. Ze is een van de weinigen die positief terugblikt. Tijdens een verhoor noemt ze La S. ‘een aardige man’ die ‘voor zwakkeren opkwam’.

Jessy R.
Zijn leven nam een beslissende wending nadat hij tot 7 jaar werd veroordeeld voor drie overvallen uit 1992. De latere kroongetuige zat zijn straf uit in Utrecht, waar hij de man leerde kennen die hem rijk zou maken, zo vermoedde hij. Het was Jessy R. (40), een zoon van de beruchte drugsbaron Greg R. Ze waren buren: La S. zat in cel A009, R., die na een overval op de politie had geschoten, in A007.

Het eerste contact werd gelegd in de gevangenisbibliotheek. La S. gaf R. – die zocht naar iets over filosofie en psychologie – een boek over scientology. ‘Dat was een openbaring voor hem’, aldus La S.

Ze werden beste vrienden, die een passie deelden voor de scientologyleer. Ze geloven dat de mens een onsterfelijk, geestelijk wezen is dat nieuwe en hogere staten van bewustzijn en bekwaamheid kan bereiken. Ze voerden er vaak lange gesprekken over. ‘Als ik begin te praten over scientology, dan is er maar één die het begrijpt: dat is Jessy.’

Van zijn vriend hoorde hij alles over de lucratieve drugshandel van diens vader. ‘Ik weet nog dat ik werd opgezweept door verhalen van Jessy, over al dat geld’. Ze gingen samen in de hasjhandel maar het merendeel van de transporten mislukte. Wat ze verdienden, ging op aan kleren, vrouwen en coke.

Ooit bezat La S. een miljoen, dat als sneeuw voor de zon verdween, zegt hij. ‘Het leven in het criminele milieu kent zijn eigen dynamiek. Je bent als het ware verplicht om in die sfeer te leven.’

Vieze peter
Hij kreeg rotte tanden van de cocaïne. Het leverde hem de bijnamen ‘Peter Viestand’ en ‘Vieze Peter’ op. Als hij in geldnood raakte, en dat gebeurde vaak, schrok hij er niet voor terug beruchte criminelen te verraden of ze af te persen.

In 2004 koos La S. drugsbaron Bhagdad el H. als slachtoffer. El H. moest een paar ton betalen, anders zou hij worden verklikt. De drugsbaron stuurde moordenaars naar de woning van La S. in Leeuwarden. ‘Ik trok een vuurwapen. Ze reden weg’, vertelde de kroongetuige tijdens een getuigenverhoor. Anderen beweren dat hij uit het raam klom en vluchtte.

In die tijd – toen het contact met Jessy R. even was verwaterd – probeerde La S. criminele informatie te verkopen. Hij bood de politie aan zijn vriend te verraden, in ruil voor miljoenen en getuigenbescherming. Die deal ketste af.

Via R. kwam hij diep in de georganiseerde misdaad terecht. Zijn vriend, die zich had opgewerkt in de onderwereld, vroeg hem zijn chauffeur annex vertrouwenspersoon te worden. ‘Vieze Peter’ reed R. van de ene schimmige afspraak naar de andere. Hij zou aanvankelijk niet hebben gemerkt dat zijn baas werkte als huurmoordenaar voor de top van de onderwereld. Dat ging hem te ver, beweert hij, maar hij bleef omdat hij rijk wilde worden. ‘Jessy had veel potentie op het gebied van geld verdienen.’

La S. raakte uiteindelijk zelf betrokken bij liquidaties. Hoe hij die draai heeft gemaakt, is niet geheel duidelijk. Zelf zegt hij dat hij niet anders kon. Hij wist te veel en zou gevaar lopen als hij niet meedeed.

Thomas van der Bijl
Samen met R. vormde hij een doodseskader. Ze bereidden de moord voor op de Amsterdamse cafébaas Thomas van der Bijl in 2006 en vermoordden eind 2005 de crimineel Kees Houtman, die met de politie had gesproken over afpersingspraktijken van Willem Holleeder. La S. gaf naar eigen zeggen ‘dekkingsvuur’ met zijn kalasjnikov, R. zou met een Glock de dodelijke schoten hebben gelost.

‘Vieze Peter’ noemt de liquidatie ‘de meest heftige ervaring uit mijn leven’. R. had er geen moeite mee, zegt hij. ‘Jessy denkt: ik ga 100 of 150 miljoen verdienen en dat ga ik aan de doeleinden van scientology besteden. We hebben daar hele discussies over gehad. Hij weet dat hij een deuk maakt in zijn karma als hij iemand neerschiet.’

De moord leverde La S. en R. ieder 65 duizend euro op. La S. zou daarna hebben nagedacht over zijn leven. ‘Ik voelde grote druk. Ik was betrokken bij de moord op Houtman, levenslange gevangenisstraf dreigde en ook voelde ik gevaar uit het milieu.’

In 2006 begon hij opnieuw oriënterende gesprekken met de politie. Terwijl hij probeerde R. af te persen – voor een miljoen zou hij zwijgen – hapte justitie toe.

Nedim Imac
Na de moord op de Turkse voetbalvoorzitter Nedim Imac in februari 2007, die min of meer was voorspeld door de kroongetuige, raakten de onderhandelingen in een stroomversnelling. In ruil voor zijn verklaringen kreeg La S. van het OM een lagere strafeis aangeboden (8 in plaats van 16 jaar voor moord). Later zou een aparte deal worden gesloten over zijn toekomst als ‘beschermde getuige’. Pas vorige week kwam dit – na veel geruzie – rond.

Volgens Peter Plasman, raadsman van een medeverdachte, zal La S. voor meer incidenten zorgen. ‘Het OM had zich beter moeten realiseren met wie ze in zee gingen. Ze waren te gretig.’

Critici laten geen spaan heel van de kroongetuige. Advocaat Marnix van der Werf omschrijft hem hem als manipulator en leugenaar. Volgens getuigen was hij een afperser die zo veel vijanden had dat hij een deal moest sluiten om zijn leven te redden. Een kennis noemt hem een chanteur zonder moreel besef. Anderen beweren dat hij een kind wilde ontvoeren voor losgeld.

De komende paar jaar verblijft La S. in de extra beveiligde gevangenis in Vught. Hij moet nog talloze keren getuigen tijdens het liquidatieproces in de ‘bunker’ in Amsterdam-Osdorp, met een pruik en een snor die zijn nieuwe uiterlijk verbergen. Kritische vragen van advocaten pareert hij tot nu toe relatief soepel. Maar het moeilijkste deel, de moord op Houtman, komt nog. Cruciale details in zijn verklaringen hierover kloppen niet.

Als de kroongetuige van tevoren had geweten wat hem te wachten stond, was hij er nooit aan begonnen, verzuchtte hij enige tijd geleden hij in de rechtszaal. De voorzitter van de rechtbank reageerde nuchter: ‘Meneer La S., u bent nog maar net begonnen.’